21 сту 2008 г.

Гістарычны каляндар Навагрудчыны на 2008 год


785 гадоў з дня нараджэння Войшалка – князя Навагародскага, заснавальніка Лаўрышаўскага манастыра.
660 гадоў з дня нараджэння Ягайлы – вялікага князя ВКЛ, караля Польшчы.
600 гадоў назад вялікі князь Вітаўт і кароль Польшчы Ягайла тайна сустрэліся ў Навагрудку каб абмеркаваць падрыхтоўку рашаючай бітвы з крыжакамі.
580 гадоў назад вялікі князь Вітаўт выдаў Грамату аб перадачы Навагрудка ў пажыццёвае валоданне жонцы Юльяне.
500 гадоў назад у Навагрудку адбыўся сейм Вялікага княства Літоўскага.
500 гадоў назад, у 1508 годзе, эпідэмія ў Навагрудку знішчыла амаль палову жыхароў горада.


475 гадоў з дня нараджэння Стэфана Баторыя – вялікага князя ВКЛ і караля польскага.
435 гадоў з дня нараджэння Вельяміна Руцкога – царкоўна-палітычнага дзеяча, уніяцкага мітрапаліта, нарадзіўся ў в.Рутка.
420 гадоў назад Жыгімонт Ваза сваім прывілеем зацвердзіў Статут Вялікага княства Літоўскага 1588 года.
290 гадоў з дня нараджэння Галоўка Казіміра – педагога і выдаўца, палітычнага і грамадскага дзеяча ВКЛ.
290 гадоў з дня нараджэння Саламеі Русецкай – лекаркі, мемуарысткі, асветніцы, падарожніцы, нарадзілася на Навагрудчыне.
280 гадоў з дня нараджэння Казіміра Рагоўскага – тэолага, філосафа, педагога, выкладчыка Навагрудскага езуіцкага калегіума.
240 гадоў з дня нараджэння Адама Храптовіча – асветніка, мецэната мастацтваў і навукі, дзяржаўнага дзеяча.
210 гадоў з дня нараджэння Адама Міцкевіча – польскага паэта.
200 гадоў з дня нараджэння Антона Мухлінскага – вучонага-арыенталіста, прафесара цюркалогіі.
185 гадоў з дня нараджэння Уладзіслава Сыракомлі – беларускага і польскага паэта, закончыў Навагрудскую Дамініканскую школу.
180 гадоў з дня нараджэння Малышэўскага Івана Ігнатавіча – рускага гісторыка, педагога, доктара багаслоўя, прафесара, ураджэнца в.Нягневічы.
175 гадоў з дня нараджэння Бенедзікта Дыбоўскага – заолага, натураліста, лекара, публіцыста, прафесара заалогіі Дэрпскага ўніверсітэта.
170 гадоў з дня нараджэння Кастуся Каліноўскага – рэвалюцыянера-дэмакрата, кіраўніка паўстання 1863-1964гг. у Літве і Беларусі.
170 гадоў з дня нараджэння Уладыслава Дыбоўскага – заолага, батаніка, натураліста.
165 гадоў назад, у 1843 годзе Навагрудак ўключаны ў склад Мінскай губерніі.
145 гадоў з дня нараджэння Аляксандра Гаркавага, ураджэнца Навагрудка, яўрэйскага мовазнаўцы, пісьменніка і перакладчыка.
140 гадоў з дня нараджэння Барыса Тураева – даследчыка старажытнага Усходу, ураджэнца Навагрудка.
125 гадоў з дня нараджэння Міхаіла Чатыркі – былога выкладчыка Навагрудскай беларускай гімназіі.
120 гадоў з дня нараджэння Язэпа Драздовіча – жывапісца, графіка, фалькларыста і этнографа, выкладчыка малявання Навагрудскай беларускай гімназіі.
120 гадоў з дня нараджэння Яна Цеханоўскага – дырэктара Навагрудскай Беларускай гімназіі.
100 гадоў назад, у 1908 годзе, вялікі пажар у горадзе знішчыў больш за 100 будынкаў.
100 гадоў з дня нараджэння Мальца Івана Ваільевіча - беларускага грамадскага і культурнага дзеяча, педагога, ураджэнца в.Мольнічы.
95 гадоў з дня нараджэння Петрыкевіча Міхаіла Фёдаравіча – краязнаўца, музеезнаўца, педагога, ураджэнца в.Падкасоўе.
95 гадоў з дня нараджэння Рапапорта Паўла Аляксандравіча – гісторыка архітэктуры і археолага, даследчыка архітэктурных помнікаў Навагрудка.
95 гадоў з дня нараджэння Цыгер Гелены Францаўны – самадзейнай навагрудскай мастачкі.
85 гадоў з дня нараджэння Казбярука Уладзіміра Міхайлавіча – беларускага літаратуразнаўцы і крытыка, настаўнічаў ў Любчанскай і Нягневічскай школах.
85 гадоў з дня нараджэння Каўцэвіча Пятра Пракопавіча – навагрудскага мастака, ураджэнца вёскі Любча.
85 гадоў з дня нараджэння Кузняцова Афанасія Васільевіча – навагрудскага мастака.
85 гадоў з дня нараджэння Самсона Пярловіча – навагрудскага паэта.
85 гадоў з дня нараджэння Шагідзевіча Алія Амуратавіча – імама Навагрудскай мячэці.
80 гадоў назад, у 1928 годзе, у Навагрудку прайшоў акруговы з’езд ТБШ.
75 гадоў з дня нараджэння Віктара Сташчанюка – мастака, аўтара мастацкай рэканструкцыі Навагрудскага замка.
50 гадоў з дня нараджэння Бурлыка Івана Рыгоравіча – беларускага мовазнаўца, педагога, дэкана філалагічнага факультэта Гродзенскага універсітэта.
45 гадоў з дня нараджэння Міколы Гайбы – гісторыка, краязнаўца, дырэктара Дома-музея Адама Міцкевіча ў Навагрудку.

Падрыхтавала Г. Кавальчук – навуковы супрацоўнік Навагрудскага гістарычна-краязнаўчага музея.

No comments: